Tạo đột phá từ đặc khu kinh tế

Việc thành lập ba đặc khu kinh tế Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc ở Việt Nam sẽ là một bước đi đột phá, có thể đem lại những tác động sâu rộng đến cục diện phát triển của cả nước.

Tạo đột phá từ đặc khu kinh tế - Ảnh 1.

Công trình nhà ga cảng hàng không của đặc khu kinh tế Vân Đồn, Quảng Ninh đang được gấp rút xây dựng – Ảnh: ĐỨC HIẾU

Điều quan trọng là bước đi này cần tầm vóc hơn về mục tiêu, thông thái hơn về chiến lược và sắc bén hơn về phương cách thực thi.


Hướng tới ba mục đích lớn

Nỗ lực xây dựng

Tạo đột phá từ đặc khu kinh tế - Ảnh 2.

TS Vũ Minh Khương


Xây dựng các ĐKKT là một bước đi đột phá, có khả năng giúp Việt Nam tạo nên những bước tiến ngoạn mục. Việc này sẽ chắc chắn thành công nếu chúng ta không coi đây là cơ hội của cá nhân hay địa phương mà là một lời tuyên ngôn của thế hệ người Việt Nam hôm nay

TS VŨ MINH KHƯƠNG


Cần một luật chung

Trong triển khai thực hiện các ĐKKT ở Việt Nam, cần chú ý là phải có một luật ĐKKT chung. Nó tạo cho Việt Nam một vũ khí chiến lược có sức mạnh tiềm tàng để triển khai ở bất kỳ đâu và bất kỳ lúc nào khi có thể tạo ra xung lực phát triển quan trọng cho toàn bộ nền kinh tế.

Trên cơ sở luật chung này, nghị định áp dụng luật ĐKKT cho ba địa bàn Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc là bước đi khởi đầu.

Để tăng hiệu quả và cộng hưởng của ba ĐKKT với toàn bộ nền kinh tế, Chính phủ nên lập hội đồng gồm các chuyên gia hàng đầu có trách nhiệm hỗ trợ, tư vấn và xúc tiến các ĐKKT phát triển.

Hội đồng không can thiệp vào quyết định của lãnh đạo ĐKKT nhưng theo dõi chặt chẽ và định kỳ phân tích, đánh giá, chấm điểm hiệu quả của các ĐKKT để báo cáo Thủ tướng. Cách kiểm soát quyền lực tốt nhất là đồng hành, minh bạch và đánh giá khoa học.

Bộ máy vận hành của các ĐKKT nên học kinh nghiệm các cục tác nghiệp (statutory boards) của Singapore. Trong cơ chế này, cơ quan thực thi chính sách có nhiều cơ chế giống với doanh nghiệp.

Họ có hội đồng quản trị và có khả năng linh hoạt tuyển dụng người giỏi và hỗ trợ các dự án đầu tư có hiệu quả cao. Chẳng hạn, họ có thể thuê chuyên gia và trả lương 200.000-300.000 USD nếu thấy chuyên gia này có thể đem lại cho tổ chức hàng triệu USD.


Không nên cho thuê đất 99 năm

Tuyệt đối không cho tăng thêm thời hạn thuê đất so với mức tối đa 70 năm mà Luật đất đai hiện tại cho phép.

Tôn trọng ý kiến này không chỉ tăng ủng hộ của nhân dân mà còn khuyến khích các dự án ứng dụng kỹ thuật có tiến bộ nhanh và mang lại hiệu quả sớm.

Cho thuê đất 99 năm sẽ làm các ĐKKT bị thiên lệch về thu hút các nhà đầu tư có tính đầu cơ.

Không nên để cơ chế bốn năm miễn thuế 100%, chín năm giảm thuế 50% không tính đến thời điểm đầu tư.

Lý do là ở giai đoạn khởi đầu (5-10 năm), sự hỗ trợ cần hết sức đặc biệt, kể cả gói trợ cấp. Nhưng sau khi đã đi vào giai đoạn cất cánh, rất nhiều nhà đầu tư muốn vào, không có lý gì lại cho họ nhiều ưu đãi hơn đầu tư ở các địa bàn khác.